08 Lut Stanowisko ZNPK ws. planowanego wzrostu opłat za dostęp do torów
W odpowiedzi na planowany przez PKP PLK S.A. wzrost opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej na rozkład jazdy 2022/23, Związek Niezależnych Przewoźników Kolejowych kategorycznie sprzeciwia się podwyżkom stawek.
ZNPK konsekwentnie od ponad 10 lat wskazuje na konieczność radykalnego obniżenia opłat. Obecny poziom jest zdecydowanie za wysoki i powoduje stały, systematyczny spadek udziału kolei w rynku przewozów towarowych. Według ostatnich danych rocznych GUS, pomiędzy rokiem 2019 a 2020, kolej straciła 16 mln ton ładunków. Wskutek tego udział kolei w przewożonej masie towarów po raz pierwszy w historii spadł poniżej 10% (8,3%). W tym samym czasie udział transportu drogowego wzrósł o 21%. Kontynuacja obecnej polityki transportowej, utrzymywanie cen dostępu do torów na obecnym poziomie oraz kolejne ewentualne podwyżki doprowadzą branżę do systematycznej marginalizacji transportu kolejowego w Polsce. W perspektywie 5-7 lat może dojść do obniżenie udziału w rynku do poziomu 5-6%.
W opinii ZNPK podstawowym działaniem w tym zakresie powinno być obniżenie stawek dostępu do infrastruktury kolejowej o co najmniej 50%.
– W wielu krajach Europy – w tym również w krajach z dużą siecią kolejową, takich jak Niemcy, Francja czy Włochy – proponuje się obniżki stawek w celu przyciągnięcia nowych ładunków na tory. W Niemczech dokonano czasowej obniżki o ok. 99%. Odpowiednie regulacje w zakresie obniżania stawek przyjęła Unia Europejska – zauważa Michał Litwin, Dyrektor Generalny ZNPK. – Przypomnę, że przewoźnicy drogowi płacą za dostęp do ok. 1% dróg, podczas gdy przewoźnicy kolejowi muszą płacić za 100% sieci, nawet za najbardziej zdezelowane odcinki torów. Od lat mówimy, że utrzymywanie tak wysokich stawek i tak niekorzystnej proporcji pokrycia sieci ma niekorzystny wpływ na rynek – dodaje Litwin.
Mając na uwadze doświadczenia i przykłady międzynarodowe, ZNPK apeluje o podjęcie jak najszybszych działań zmierzających do wzrostu udziału kolei w rynku transportu towarowego oraz rozpoczęcie debaty nad kształtem systemu opracowywania stawek za dostęp do torów w Polsce. ZNPK wystosował też wniosek do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego o dołączenie organizacji na prawach strony do udziału w postępowaniu administracyjnym dot. zatwierdzenia projektu cennika.